باتوجه به اینکه الگوی مصرف درکشور ما برپایه غلات به ویژه نان بنا شده است، نان بیشترین میزان مصرف را در بین مردم داشته و سلامت نان مصرفی از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
یک دانه گندم یا جو از سه قسمت اصلی تشکیل شده است. سبوس، آندوسپرم و جوانه، که سبوس خارجی ترین لایه دانه است. سبوس پوسته نازکی است که زیر پوسته بعضی غالت مثل گندم و جو قرار گرفته است. بخش اعظم
مواد مغذی دانه در سبوس نهفته شده و از غنی‌ترین فیبرهای گیاهی است.
استفاده ازآرد گندم کامل گندم، جوی دوسر و جو در راستای تولید انواع نان های گندم کامل که خود حاوی سبوس، آندوسپرم و جوانه گندم است بطور فوق العاده ای برارزش تغذیه ای نان می افزاید.
نان و غلات کامل منبع خوب فیبر، لیگنان‌ها و ترکیبات فنولی می‌باشند که نقش مهمی در کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی، چاقی، فشارخون، دیابت و انواع سرطان ها دارد.
سبوس گندم منبع غنی فیبر، مواد معدنی، ویتامین ب۶، تیامین، فولات، ویتامین‌ای و برخی فیتوکمیکال ها به ویژه منابع فنولیک می‌باشد دریافت بالای فیبر غذایی خطر پیشرفت بیماریهای زیر را کاهش می دهد.
دریافت غلات کامل از قبیل نان سبوس‌دار در افراد مبتلا به بیماریهای عروق کرونر قلبی،CHD ، سکته، پرفشاری خون، دیابت، چاقی، اختلالات گوارشی سبب بهبود غلظت های سرمی لیپید، کاهش فشار خون، بهبود کنترل قند خون در دیابتی ها، کمک به عمل دفع، کمک به کاهش وزن گردیده شده است.
مطالعات انجام شده نشان می دهند که افزایش متوسط فیبر دریافتی با کاهش محسوس در قند خون و انسولین ناشتا و افزایش حساسیت به انسولین در غیر دیابتی ها همراه است. همچنین افزایش دریافت فیبر در یک وعده ، موجب کاهش مصرف غذا در همان وعده و وعده بعدی می شود مصرف بالای فیبر ، خطر وزن گیری یا پیشرفت چاقی را ۳۰% کاهش می دهد همچنین دریافت بالای فیبر باعث کاهش بروز سرطان کولون می شود فیبر غذایی به بهبود یبوست از طریق افزایش حجم مدفوع، نگهداری آب و افزایش سرعت انتقال همگی به بهبود یبوست کمک می کنند.
با توجه به اینکه غذای غالب مردم، نان و فرآورده های آردی است و بخش عمده ای از نیازهای انرژی و پروتئین بدن را تامین می کند، دانستن بهترین نوع نان و خواص نان سبوس دار اهمیت فراوان دارد.
خواص کلی نان گندم کامل طهورا:
• کمک به حفظ وزن طبیعی بدن و جلوگیری از چاقی بیش‌ازحد به علت کاهش سرعت خروج مواد غذایی از سیستم گوارشی بدن
• کاهش ابتلا به دیابت نوع دو از طریق کاهش جذب قند و دفع آن از سیستم گوارشی بدن
• حذف جوش‌شیرین از چرخه تولید به‌عنوان عامل اصلی کاهش آهن، منیزیم و کلسیم در بدن
• حذف بلانکیت از چرخه تولید به علت غیرفعال کردن هورمون‌های بدن از قبیل انسولین و از بین بردن پرزهای معده
• عدم استفاده از آردهای غنی‌شده با اسیدفولیک به علت یکسان نبودن نیاز جسمی در زنان و مردان (تجمع فولات در بدن عامل تضعیف کننده سیستم ایمنی محسوب می گردد)
• تأمین نیاز روزانه به آهن طبیعی از طریق مصرف نان سبوس‌دار
• کمک به تنظیم کار روده‌ها و دفع مناسب مدفوع از سیستم گوارشی عوامل اصلی رفع یبوست
• ارتقاء سلامت چشم به علت غنی بودن سبوس از نیاسین (رشد بینایی در کودکان)
• کامل ترین ماده غذایی از نظر مواد معدنی و ویتامین های گروه B
• جلوگیری از بیات شدن سریع نان
شرح بیشتر خواص نان گندم کامل:
• مصرف نان سبوس دار برای سلامت چشم ها مفید بوده، وجود ویتامین های روی و نیاسین در سبوس می تواند به افزایش سلامت عمومی چشم کمک کند. همچنین باعث کاهش ریسک بیماری دژنراسیون ماکولا ناشی از سن که علت اصلی از بین رفتن بینایی در افراد بالای ۶۰ سال است، می شود.
• یکی از فواید مصرف نان سبوس دار کمک به کاهش وزن است. سبوس موجود در نان باعـث احساس سـیری بلند مدت و کاهش سرعت خروج غذا از بدن مصرف کننده می گردد. غلات سبوس دار بیشتر از غلات سبوس گیری شده در دستگاه گوارش می مانند و آب به خود می گیرند و احساس سیری بیشتری به فرد می دهند. بنابراین کسانی که قصد کاهش وزن سالم را دارند می توانند با مصرف نان سبوس دار در رژیم غذایی به هدف خود برسند.
• مصرف نان سبوس دار به عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده برای درمان بیماری هایی نظیر ورم معده و روده مفید است. از خواص گندم سبوس دار درمان پولیپ های موجود در کولون یا روده می‌باشد.
• از خواص نان سبوس دار و فواید مصرف آن کاهش جذب کلسترول خون است که باعث کاهش چربی خون شده و بطور غیر مستقیم از بروز بیماری های قلبی و عروقی پیشگیری می‌کند و موجب مهار سکته های قلبی می‌گردد.
• مصرف نان سبوس دار برای بیماران مبتلا به دیابت نوع۲ مفید بوده، مصرف سبوس جذب قند را کاهش داده و در نتیجه زمینه ابتلا به دیابت را کاهش می دهد.
• نان سبوس دار سرشار از آهن، اسیـد فولیک، املاح و ویتامین های ضروری برای رشـد بدن است. تحقیقات نشان داده یکی از مهم ترین خواص نان سبوس دار برای کودکان کمک به بهبود رشد، افزایش هوش و رفتار خوب در کودکان است.
• علت اینکه نان سبوس دار مورد عـلاقه افرادی است که کار فکـری می کنند این است که نان سبوس دار دارای ویتامین۲ B و نیاسین می باشد. این ویتامین ها باعث تمرکز و دقت عمل شده و شادابی و خوشحالی را در انسان به وجود می آورند.
• نان سـبوس دار دارای منیـزیم است که باعث تقویت ماهیچه های روده می شود و از دردهای عضلانی جلوگیری می کند.
• نان سبوس دار سرشار از سیلیس بوده، مصرف آن موجب استحکام و افزایش سلامت استخوان ها و دندان ها می گردد.
• سبوس مهم ترین راه درمان طبیعی یبوست به شمار می رود. جلوگیری از یبوست نیز از بروز هموروئید، التهاب دیورتیکول (کیسه ای مدور به اشکال و اندازه های مختـلف است که در جـدار داخـلی روده ایـجـاد می شود)، سرطان کولون، شقاق، فیستول و عفونت های دستگاه گوارش (که غالباً در میان افراد مسن مشاهده می گردد) پیشگیری می کند.
