برنج مازندران بگیریم یا برنج گیلان؟
دربحث خرید برنج، یکی ازسوالات رایج برای علاقه مندان و مصرف کنندگان برنج ایرانی، این نکته است که:
برنج «گیلان» بهتراست یا «مازندران»؟ یا از ما سوال می‌کنند: برنج شما از منطقه ی «مازندران» است یا «گیلان»؟
متاسفانه این دوگانه سازی ها بیشتر ازآنکه ماحصل یک بررسی دقیق باشد، زاییده ی تبلیغ فروشندگان و یا کشاورزانی است که محصولشان متعلق به یکی از این دو شهر بوده و الا باید گفت این سوال از ابتدا اشتباه است.
چرا؟
بگذارید با این مقدمه شروع کنیم:
کیفیت محصول برنج به خاک، وضعیت آب و هوا مخصوصا رطوبت آن، نوع کشت، بارندگی و از همه مهمتر، به بذر بستگی دارد.
تجربه نشان داده است که اگر بذرخاصی را در مناطق مختلفی کشت کنیم، نتایج متفاوتی خواهیم گرفت، لذا بحث منطقه‌ی کشت دارای اهمیت هست.
ما بحثمان فعلا در مورد گونه ی”طارم” به عنوان پراسقبال ترین نوع برنج از لحاظ عطر و طعم اصالت است.
ابتدا نیاز طلایی برنج «طارم»را بگوییم:
1)خاک حاصل خیز و غنی ۲)هوای معتدل ۳)فراوانی آب
خب این سه ویژگی درکدام منطقه بیشتر احتمال وقوع دارد؟
منطقه ای که میان دریا و کوهستان باشد.
کوهستان جنگلی، آب غنی را فراهم می کند و دریا تعادل هوا را.
برنج طارم هاشمی به تغیر ناگهانی هوابسیار حساس است،
لذا رطوبت هوا که ماحصل نزدیکی به دریا است، تعادل را ایجاد می‌کند.
چرا؟
رطوبت ذرات هوا در روز سرمای شب را به هوا منتقل می کنند، و شب ها نیز، گرمایی که در روز گرفته اند را به هوا منتقل می‌کنند، لذا اجازه‌ی تغییر ناگهانی دما را نمی دهند و اصطلاحا تعادل ایجاد می شود.
با این حساب اگردرجستجوی منطقه ای با این خصوصیت باشیم به کجا خواهیم رسید؟
هر دو منطقه‌ی «مازندران» و «گیلان» با اندکی تفاوت دارای چنین ویژگی هایی هستند. دراستان مازندران منطقه ی «فریدونکنار» و حومه و در استان گیلان منطقه‌ی«آستانه‌ی اشرفیه» و اطراف شهر رشت.
طی سالیان متعدد، تجمیع تجربه کشاورزان به این نتیجه رسیده است که بذر «طارم» در دو منطقه ی «گیلان» و «مازندران» به خوبی عمل می آید، و اصطلاحاً قطب کاشت برنج «طارم» همین دو منطقه است.
می‌توان اندک تفاوت را بین این دو منطقه ذکر کرد،اما خط کش بسیار ریز بینانه ای نمی توان بین این دو منطقه کشید و هر دو تقریباً دارای ویژگی‌های یکسانی هستند و وجود آن چند درصد تفاوت، تغییری لزوماً بر کیفیت برنج برای همیشه ندارد.
بذر «طارم صدری» در منطقه «گیلان» نتیجه بهتری داده است و گونه ی «طارم هاشمی» در منطقه ی «مازندران» نتیجه بهتری را داده است، که بیشتر به گرمای بالاتر استان مازندران مربوط می‌شود.
اگر مجدد سوال کنید که «طارم صدری» بهتر است و یا «طارم هاشمی» ما مجدد خواهیم گفت که سوال از بهتر بودن غلط است؛ زیرا هر کدام ویژگی خاص خود را دارد. «طارم صدری» قد و پخت نسبتاً بهتری دارد و اصطلاحاً مجلسی تر است؛ «طارم هاشمی» اما طعم و عطر بهتری دارد، پس از انتخاب یکی از این دو گونه، بسته به نیاز و سلیقه ی مصرف‌کننده تفاوت می کند.
در آخر مجدد این نکته را باید تاکید کنیم که:
عنوان کلی یک منطقه ی جغرافیایی، ضامن کیفیت برنج نخواهد بود.
نوع بذر در راس موارد است و موارد جوی ذکر شده در ادامه مهم هستند.
نوع کشت (صنعتی و یا طبیعی) جدای از سلامت برنج که به صورت آزمایشگاهی قابل تشخیص هستند، درصدی بر روی عطر طعم تاثیر می گذارد. به طوری که کشت طبیعی (بیشتر به واسطه عدم استفاده از کود شیمیایی) طعم و عطر بهتری نسبت به کشت صنعتی دارد.
